Feiten en fabels: wat kan wel en niet in de magnetron?
Inhoudsopgave
Niks zo handig als een magnetron. Even snel iets warm maken: ping en klaar. En koken in de magnetron is ook al lang niets meer om je voor te schamen. Maar welk materiaal kunnen in de magnetron? En wat nou écht niet? Kan elke soort plastic in de magnetron? En wat gebeurt er als je er een soepblik in zet?
Wat niet in de magnetron kan
Sowieso is het belangrijk om zelf te checken of het kopje of bakje dat je wilt gebruiken, geschikt is voor de magnetron. Bij plastic bakjes staat het er zelfs vaak op aangegeven met een symbool of waarschuwing. Bij kopjes en schaaltjes is dat soms lastiger in te schatten, maar zorg er voor dat je nooit dingen met metaal gebruikt. Dat betekent dus ook dat mokken van email uit den boze zijn.
Zelfs mokken met een gouden of zilveren sierrandje kun je beter uit de magnetron laten en hiervoor een volledig porseleinen of glazen mok voor gebruiken.
Metaal in magnetron
Metaal en magnetrons zijn elkaars natuurlijke vijanden. Dat komt omdat een magnetron werkt met elektromagnetische golven. Deze golven zorgen ervoor dat watermoleculen in beweging komen. Moleculen die bewegen, worden warmer. Als je echter metaal in de magnetron doet, botsen de golven met het metaal, en worden de golven gereflecteerd. Dit leidt letterlijk tot vuurwerk in de vorm van flitsen en soms zelfs heuse vlammen. Aluminium in de magnetron stoppen levert hetzelfde gevaar op. Niet doen dus.
Behalve dat je bepaalde materialen dus beter niet kunt gebruiken, zijn er ook bepaalde maaltijden die je niet met microgolven moet verwarmen. Het bekendste voorbeeld is een ei koken in de magnetron. Zoals gezegd zorgen de microgolven ervoor dat de watermoleculen in het ei gaan bewegen en opwarmen. Daardoor zet de inhoud van het ei ook snel uit. De schil kan die druk niet aan en explodeert. Er zijn wel speciale eierhouders beschikbaar die je met wat water in afgesloten plastic in de magnetron kunt zetten. Op die manier kun je toch een ei in de magnetron koken.
Vloeistoffen in de magnetron
Een andere stof die je beter niet zomaar in de magnetron kunt zetten is een kop of glas water. De microgolven verhitten het water heel snel, maar van buiten zie je dat niet. Het water gaat niet borrelen zoals wanneer je het op het fornuis zou verwarmen. Dat komt omdat het water sneller tot het kookpunt is gebracht dan dat er stoom kan vormen (de bubbels bij kokend water). Het water is ‘oververhit’. Op het moment dat je het glas aanraakt en het water in beweging komt, ontstaat opeens veel stoom in de vloeistof en ‘explodeert’ het kokendhete water, wat tot nare brandwonden kan leiden.
Wil je toch water opwarmen in de magnetron, doe dit dan met korte tussenpozen of stel de intensiteit qua wattage naar beneden af zodat het verwarmingsproces minder snel gaat.
Hoewel het mogelijk is om chocolade te smelten in de magnetron, is de ouderwetse ‘au bain-marie’ methode (kommetje chocolade in een pan met warm water) toch beter.
Melk
Je zou misschien denken dat je ook op moet passen met melk opwarmen. Magnetron melkschuimers (dus melkopschuimers die je in de magnetron kunt doen) zijn echter een prima en veilige manier om toch lekker cappuccinoschuim te maken zonder risico op brandwonden. Sowieso zal melk niet oververhit raken zoals water dat wel doet.
Afgezien van deze veiligheidsregels zijn er ook voedingsmiddelen die gewoon niet lekker worden in de magnetron. Met een magnetron pizza opwarmen resulteert in een slappe pizza met oververhitte kaas. Dat geldt voor alle deegwaren. Omdat de microgolven alleen het vocht in het product verwarmen, treedt geen bakproces op en krijg je ook geen krokant korstje. Wil je dat toch, dan is een combimagnetron meer iets voor jou. Na het opwarmen kun je dan nog een paar minuten de grillfunctie aanzetten, om zo een lekker knapperig korstje te krijgen.
Etenswaren in de magnetron
Ook met bepaalde etenswaren moet je uitkijken als je ze in de magnetron wil opwarmen. Het is bijvoorbeeld geen goed idee om bevroren vlees met de magnetronfunctie te ontdooien. Hierdoor wordt het namelijk een feest voor bacteriën en loop je kans om er ziek van te worden. Gebruik in dat geval altijd de speciaal hiervoor ontworpen defrost functie die op bepaalde magnetrons zit.
Kijk daarnaast ook uit met het verwarmen van een rode peper. Deze zal niet gauw ontploffen maar de pittige stoffen komen wel vrij in de damp waardoor je je ogen moet beschermen zodra je het deurtje van de magnetron opent! En ga je kliekjes chinees eten opwarmen? Check dan altijd of de plastic bakjes wel magnetronbestendig zijn voordat er giftige stoffen uit het plastic vermengd raken met je eten.
Wat wel in de magnetron kan
Gelukkig zijn er heel veel dingen die je wel prima met microgolven kunt verhitten. Sowieso zijn er heel veel producten in de supermarkt die speciaal voor de magnetron ontworpen zijn: de bekende kant-en-klaar maaltijden en stoommaaltijden. Je kunt ook zelf lekkere verse producten bereiden. Denk aan een gepofte aardappel uit de magnetron. Aardappelpuree opwarmen gaat ook snel en makkelijk.
Kip, rijst en saus uit de magnetron
De meeste magnetrons hebben een ontdooistand waarmee je bijvoorbeeld een kip snel ontdooien kunt. Uiteraard is het ook mogelijk om allerlei soorten vlees en gehakt te ontdooien. Magnetronrijst bestaat al een tijdje. Gewone rijst koken in de magnetron kan ook. Wil je een lekkere spinaziesaus maken met crème fraîche en verse kruiden? Ontdooi snel de diepvriesspinazie in de magnetron en bereid hem verder gewoon in de pan op het fornuis. Soep opwarmen in de magnetron is ook heel makkelijk, mits je natuurlijk niet het soepblik in het apparaat zet (want: metaal!).