Sony HDR-TD20VE zilver, zwart

Voor de komende vakantie door Amerika wilde ik heel graag de mogelijkheid hebben om in 3D te filmen. Na veel speurwerk op internet en heel veel leeswerk (reviews) kwam ik tot de volgende conclusie: 3D voor de consument is nog altijd in ontwikkeling. De beschikbare modellen hebben allemaal hun eigen voors en tegens. Alles bij elkaar opgeteld en afgetrokken kwam ik terecht bij de Sony HDR-TD20VE. Deze camcorder is inmiddels opgevolgd door de HDR-TD30VE waarbij de TD30 een achteruitgang lijkt ten opzichte van het voorgaande model de TD20. Sony wilde erg graag een 3D camcorder in de markt zetten die onder de € 1000,- zou komen. Om dat voor elkaar te boxen hebben ze de TD20VE iets uitgekleed: het interne geheugen van 64Gb is er uit gehaald, je kunt alleen nog op geheugenkaartjes filmen. De TD20VE heeft overigens, naast het interne geheugen van 64Gb ook een gleuf voor geheugenkaartjes. Daarnaast, wellicht belangrijker nog, is de handmatige aanpassing selectie knop weg bezuinigd. Deze knop is zeer handig. Het filmen met 3D brengt namelijk een letterlijk een extra dimensie met zich mee: waar ligt het “neutraal” punt van het shot? Dit is het punt dat je als kijker op precies dezelfde afstand als het scherm waarop je het ziet ervaart. Objecten die zich bij het filmen voor dit neutraal punt bevinden zullen voor het scherm lijken te zweven, objecten die achter het neutraal punt waren lijken achter het scherm te zijn. De automatische functie van Sony doet het in dit opzicht best aardig. In lastigere omstandigheden (weinig licht, weinig contrast) heeft ie het er moeilijk mee. Het goede nieuws is dat de TD20VE (net als de TD10E en de TD30VE) een haarscherp 3D beeldschermpje heeft van 3.5 inch waar het 3D-effect op te zien is zonder daarvoor een bril te hoeven dragen. Door dan aan de manual verstel knop te draaien kan je het “dubbel zien” dat optreedt als de automatische functie het niet kan bijsloffen, verhelpen. Daarvoor moet je deze knop wel de functie “Diepte instellen” hebben toegewezen. Het goede nieuws als je dat niet gedaan zou hebben is dat je die makkelijk kan bereiken zonder op het beeldschermpje te hoeven bladeren door menu’s. Aan de voorkant van de manual draaiknop zit een toets waarop je kan drukken en dan, door te draaien aan de verstel knop, de gewenste functie tevoorschijn kan krijgen.
Het gebruiksgemak van deze camera is goed. Wel behoeft het werken met 3D iets meer leeswerk dan het gewone 2D werk. Gelukkig komt Sony op haar web-site met hele bruikbare tips.
Het feit dat deze camera zeer handzaam is, houdt ook een beperking in. De twee lenzen waarmee full HD gefilmd wordt (1080 50i) zitten maar 2 cm uit elkaar. Dat betekent dat het 3D effect zo’n beetje ophoudt op een afstand van ongeveer 30 meter. Zelf heb ik die handicap opgelost door ook een tweedehands TD10E aan te schaffen. Deze camera is ongeveer 25% groter en heeft de lenzen op 3 cm uit elkaar. Die afstand is groot genoeg om een adapter aan te schaffen bij het bedrijf Cyclopital. Hiermee vergroot je de afstand tussen de lenzen tot 14 cm. Dat maakt het 3D effect voor shots dichtbij “te veel van het goede”, deze combinatie is dan ook bedoeld om bij het filmen van landschappen, theater voorstelling, sport wedstrijden etc op een grotere afstand toch het 3D effect te behouden. Voor de mensen die echt “los” willen gaan in de hobby 3D filmen zit er niet veel anders op dan een geleide rail aan te schaffen en daar twee identieke camera’s op te monteren en deze met een LANC apparaat met elkaar te synchroniseren. Daarna de twee sporen parallel bewerken. Voor mij is dat te veel werk. Met de TD10E inclusief een SBE kan je, als je nog wat objecten voor de verder gelegen objecten weet te pakken, een heel aardig 3D effect creëeren.
De camera is nieuw bijna niet meer te krijgen. Via eBay zijn ze nog wel te vinden als je de optie “internationaal zoeken” aan vinkt. Overigens is de opvolger, de TD30VE, inmiddels ook erg lastig te krijgen. Mocht je op zoek zijn naar een handzame 3D camcorder die in 90% van de gevallen een goed 3D plaatje weet te schieten, dan loont het de moeite om te zoeken op het internet en de HDR-TD20VE te gaan gebruiken. Er zijn via Amazon.com zelfs ook nog nieuwe exemplaren te krijgen maar daar komt natuurlijk wel een einde aan. Ik weet niet of er binnenkort nog alternatieven op de markt komen. Op dit moment zijn er wel "voorzet” lenzen te krijgen op een aantal camera’s om een 3D effect te bewerkstelligen. Het nadeel van deze voorzet lenzen is dat de range waarover je 3D hebt heel erg beperkt is en dat je zelden in Full HD 3D kan filmen (meestal wordt er dan een Side-By-Side plaatje gemaakt waarbij je feitelijk terug valt op de halve resolutie).
De Dolby 5.1 functie van dit kleine ding is subliem! Vandaar een 10 voor geluidskwaliteit.
Voor mogelijkheden een 7 omdat veel van de uitgebreide functies die deze camera heeft alleen voor het filmen in 2D beschikbaar zijn. Nu is er bij een aantal van die functies een truuk beschikbaar: camera schakelen naar 2D, functie kiezen en aanpassen, camera terug naar 3D. Soms blijft ie dan de aanpassingen houden.
Vormgeving krijgt van mij een 10. Alles is op een logische plaats. Natuurlijk is de ingebouwde USB kabel (weggewerkt in het handvat) extreem kort. Prima om aan een laptop te verbinden. Maar een langere kabel op de camera zelf was uiteindelijk lastiger geweest. De verlengkabel kan je namelijk heel makkelijk bij je computer of laptop bewaren.
Degelijkheid is lastig te beoordelen. Ik heb de camera tweedehands, hij heeft in ieder geval zijn vorige leven in goede orde doorstaan. Maar uiteindelijk is hij nog steeds maximaal 3 jaar oud en is het nog onbekend hoe het met de degelijkheid zit. 1 opmerking nog over mijn 7 voor mogelijkheden: als je op zoek bent naar een 3D camera met veel meer handmatige aanpassingen tot de beschikking dan wordt het in het huidige marktsegment van consumenten camera's erg moeilijk, ze zijn er namelijk iet echt. De JVC GS-TD1 heeft wel iets meer mogelijkheden en is naar mijn idee dan ook de enige echte concurrent voor de HDR-TD20VE, maar de JVC heeft wel als handicap dat het formaat waarin wordt gefilmd eigenlijk alleen met het programma Edius te bewerken is. Een erg groot minpunt. Daarnaast is het 3D effect van de JVC net wat meer beperkt dan dat van de Sony en het schermpje ook nog eens minder scherp. In vergelijking met zijn concurrenten doet de Sony het qua mogelijkheden in 3D dus niet echt slecht. Maar het kan beter, vandaar een 7.

Er valt over de camera en het 3D filmen veel meer te vertellen dan in deze review, veel info kun je halen uit het AVS forum waar ik de mensen met vraagtekens dan ook graag naar verwijs. En anders: stel gerust vragen!

Camera ruim een maand in bezit. Voortreffelijke beeldkwaliteit, ook bij weinig licht. Maakt ook scherpe foto's. Groot LCD scherm dat nog redelijk afleesbaar is bij volle zon. Veel mogelijkheden. Alleen jammer dat er geen
filter op geplaatst kan worden. Accu gaat ook lang mee.
Flitser en videolamp zijn ruim voldoende mits de afstand niet te groot is. 3D effect is ook prima, zonder overdreven effecten. Groot intern geheugen van 64GB, dat bovendien uitgebreid kan worden met een SD kaart van eveneens 64 GB.
Dus zeer lange opnameduur. Stabilisator(optical, met active mode voldoet, ook bij veel inzoomen, maar is niet zo perfect als het Balanced Optical Steady Shot van andere Sony
camera's uit het hogere prijssegment. Camera is wel wat groter dan de meeste videocamera's, maar is wel gemakkelijk
te bedienen. Kortom een uitstekende aankoop. Het type is inmiddels opgevolgd door de TD30VE, deze mist het interne geheugen en de zwaardere accu, maar is wel iets goedkoper.