Wat maakt een slimme thermostaat slim?
Een slimme thermostaat is langzaam gemeengoed aan het worden. Op afstand je verwarming aanzetten, de juiste temperatuur voor het juiste moment bepalen: het is allemaal erg handig. Maar maakt dat een thermostaat wel slim? Anno 2020 is het antwoord daarop eigenlijk: nee. Wat is dan wel een slimme thermostaat?
Om die vraag goed te kunnen beantwoorden kijken we eerst even naar de definitie van het woord ‘slim’ (of: smart). Die term wordt namelijk nogal veel gebruikt. Het is eigenlijk een parapluwoord voor alles wat in verbinding staat met het internet of een ander netwerk. Of het nu een deurbel, fiets of voederbak is, het product wordt smart zodra het verbonden wordt met internet en / of app.
Maar louter een verbinding maakt iets niet ‘slim’, natuurlijk. Een slim product zou iets moeten begrijpen, iets moeten snappen waar het geen aanwijzing of handeling voor nodig heeft. Meer concreet: het moet de gebruiker begrijpen. Het liefst zonder dat die gebruiker er erg in heeft.
Bedienen met je smartphone
Een thermostaat die te bedienen is met een smartphone is in dat opzicht weinig smart. In feite fungeert je mobiele telefoon dan als een soort van afstandsbediening. Weliswaar een afstandsbediening met iets van geheugen, maar niet eentje die precies weet wat je wil.
Traditionele slimme thermostaten zijn er in diverse soorten en maten en van verschillende merken. Grote spelers op dit vlak zijn Honeywell, Nest en tado°. De markt wordt steeds drukker en dus moeten fabrikanten zich onderscheiden.
Dat proberen ze bijvoorbeeld te doen door sterk in te zetten op selectieve programmering. Via een app, of op het apparaat zelf, kun je precies aangeven wanneer het waar precies warm of koud moet zijn.
Maak je huis slim en behulpzaam met Google Nest
Als je op een werkdag altijd rond half zeven thuis komt, dan is het wel lekker als je woonkamer op dat moment een prettige temperatuur heeft. Maar tegelijkertijd is het dan niet nodig om de slaapkamer dan al (voor) te verwarmen. Via selectieve programmering is dit op te lossen.
Prachtig, maar het is nog steeds niet echt slim. Immers: je moet als gebruiker nog steeds aangeven wat de thermostaat precies moet doen. En uit onderzoek blijkt dat maar weinig mensen echt het maximale voordeel uit deze functie halen. Ze vinden het, simpel gezegd, nogal gedoe. En daarmee vervalt de veelgemaakte claim dat zo'n thermostaat een stuk energiezuiniger is dan normaal; mensen stellen 'm gewoon in wanneer ze er zin in hebben en houden er in mindere mate rekening mee of ze wel of niet thuis zijn.
Lerende thermostaat
Wat is dan wel een goede, slimme oplossing? Een van de meest interessante trends op dit vlak is de toepassing van artificial intelligence, ofwel: kunstmatige intelligentie. Slimme thermostaten die, op basis van gebruik en andere data, leren wanneer ze aan moeten staan en wanneer niet. Die weten hoe een ruimte zich klimatologisch gedraagt en wanneer er een bepaald type gebruiker thuis is (of juist niet). Om vervolgens daar automatisch de ideale temperatuur bij te vinden. Zonder dat je als consument dat zelf hoeft aan te geven.
Dat algoritme leert continu. Verander je jouw gedrag, dan zal een lerende thermostaat zijn instellingen wijzigen. En hij weet niet alleen wat jouw wensen en eisen zijn, maar ook die van je vriend, vriendin, zoon of dochter.
Het klinkt utopisch, maar de toekomst is in dit geval al hier. Google heeft met de Nest Learning Thermostat een mooi voorbeeld van zo’n apparaat gemaakt. Hij leert van jouw leefgewoontes en bespaart energie door automatisch de temperatuur te verlagen als je weg bent. Hij houdt daarbij ook rekening met de buitentemperatuur, de luchtvochtigheid en zelfs de ligging van je woning.
Het apparaat is geschikt voor alle cv-ketels, maar functioneert nog beter wanneer je beschikt over een modulerende ketel: de Nest kan de boiler namelijk aansturen en bijvoorbeeld het water nog even (extra) opwarmen als dat nodig is.
Kortom: een thermostaat als de Nest Learning Thermostat weet eigenlijk alles om tot een goede temperatuur te komen. En dat verhoogt weer het comfort. En dat ‘ie dan ook nog eens met je smartphone te bedienen is, is mooi meegenomen.