De zin en onzin van megapixels

Het klinkt zo mooi, een beeldsensor van 48 megapixels of meer in een smartphone. In de praktijk valt dat allemaal best mee (of tegen, zo je wilt). Die megapixels vertellen namelijk maar een klein deel van het hele verhaal.

Toe aan een nieuwe smartphone? Bekijk het aanbod

Bekijk

Verder inzoomen zonder pixels bijverzinnen

Het aantal megapixels zegt niet bijzonder veel over de uiteindelijke kwaliteit van je foto. Dat was vroeger zo en dat is nog steeds zo. En daar waar de race om de meeste megapixels in de wereld van reguliere camera’s wel zo’n beetje gelopen is, lijkt deze nu in alle hevigheid rondom smartphone-camera’s los te barsten. Waarbij we de uitkomst alvast kunnen verklappen, die is namelijk precies ’t zelfde als bij gewone digitale camera’s: hoe meer, hoe beter is onzin. Wel geldt dat je dankzij een sensor met meer megapixels beter digitaal in kunt zoomen. Althans: de meeste gemaakte foto’s worden – ook in geval van bijvoorbeeld een 48 Megapixel sensor – in een resolutie van 12 Megapixel opgeslagen. Logisch, want anders zou je qua bestandsgrootte werkelijk gigantische ruimtevreters in je telefoon krijgen. Digitaal inzoomen zonder rekenkundig pixels bij te verzinnen kan dan weer wel bij een sensor met hogere resolutie In geval van die 48 Megapixels zou je in kunnen zoomen op een 12 Megapixel blokje van de sensor. Handig, of toch niet altijd?

Ruis gooit roet in het eten

Om te begrijpen wat er gebeurt als je meer pixels op een kleine sensor propt, hoef je alleen maar aan ruis te denken. Pixels die dicht op elkaar zitten – feitelijk lichtgevoelige halfgeleiders op een CMOS-chip beïnvloeden elkaar onderling. Ook geldt, dat hoe kleiner ze worden hoe meer last ze van storingen krijgen. Dat samen uit zich in ruis, waarbij ook de factor temperatuur nog een rol speelt. Wat er dus gebeurt als je in gaat zoomen op een dichtbevolkt stukje van de beeldsensor is, dat je niet alleen de beeldgegevens vergroot, maar ook de hoeveelheid ruis. De lichtgevoeligheid neemt dus rap af bij op deze manier inzoomen. Bij een zonovergoten tafereel zal het hoofdzakelijk in de donkere partijen opvallen. Bovendien zal de achterliggende processor z’n uiterste best doen om ruis via softwarealgoritmen weg te poetsen. Maar dát levert een minder scherp afgetekend beeld op.

Stevig inzoomen alleen met een reguliere zoom-camera

Kortom: de inzoommogelijkheid is alleraardigst voor af en toe en zal onder de juiste omstandigheden (veel licht) mogelijk een beter beeld opleveren dan softwarematig inzoomen. Maar dan moet je wel een extreem gevoelige en liefst redelijk ruim bemeten beeldsensor gebruiken. Met name dat laatste is onmogelijk in een smartphone-camera, daar is simpelweg geen ruimte voor. Het zal dus altijd een compromis blijven. Wil je echt haarscherp inzoomen, dan moet je uitkijken naar een reguliere digitale camera of een spiegelreflex of systeemcamera. Daarmee kun je – afhankelijk van de lens – stevig optisch inzoomen. En daarbij gaat geen pixeltje verloren.

De lenskwaliteit speelt een grote rol

Brengt ons meteen op een ander kwaliteitsaspect van welke (smartphone)camera dan ook: de lenskwaliteit. Een slechte lens zal ook met de beste sensor geen geweldig beeld geven. Vervorming, gekleurde randen, wazigheid en meer kunnen dan genadeloos zichtbaar worden. Nu kost een goede lens geld, hoe beter de lens hoe beter de kwaliteit van de gebruikte onderdelen. En ook daar gaat het – zeker bij de B-merken en goedkope Chinese smartphones – nogal eens mis. Wellicht is er daadwerkelijk – zoals in de specs beloofd – een mooie Sony-sensor gebruikt, maar als daar een gammel lensje boven hangt heb je daar onder de streep niks aan. Heb je én een goede lens én een goede beeldsensor met (veel) meer Megapixels dan de min of meer reguliere 12 dan worden foto’s zoals gezegd standaard nog altijd in (meestal) die resolutie van 12 Megapixels bewaard. Soms kun je in de camera-settings van je telefoon de afbeelding in de volle resolutie laten bewaren. Maak daar geen gewoonte van (ruimtegebrek ligt op de loer); bovendien alleen zinvol als je foto’s op een groter formaat dan A3 wilt laten afdrukken. Samenvattend: een 12 Megapixel kwalitatief hoogwaardige beeldsensor met een al even goede lens levert mooiere foto’s op dan een ruisige 48 Megapixel (of meer) sensor met een matige tot slechte lens.